Vài ngày qua, truyền thông nhà nước đồng loạt “bùng nổ” vì một chuyện nghe tưởng nhỏ: con chó cưng của diễn viên Tăng Thanh Hà chết. Từ báo giấy, báo mạng đến truyền hình, đâu đâu cũng là bài viết, bình luận, “bài học đạo đức”, kêu gọi xử lý, thương cảm, phẫn nộ. Trong khi đó, sự kiện được xem là tối thượng của chế độ – Đại hội Đảng đang đến gần, nhân sự đã “chốt” sau Hội nghị Trung ương 15 – lại chìm trong một sự im lặng kỳ lạ: không họp báo, không phân tích, không tranh luận. Và sự im lặng ấy không phải ngẫu nhiên.
Theo nhiều lời truyền tai, đây là chiến thuật đánh lạc hướng cảm xúc quen thuộc. Khi quyền lực ở giai đoạn mong manh nhất, điều đáng sợ không phải đối lập, mà là sự chú ý của xã hội. Dư luận càng tập trung vào nhân sự, càng tăng nguy cơ lộ thông tin, lật kèo phút chót, hoặc tạo ra những câu hỏi hệ thống không muốn trả lời. Vì vậy, cần một “đề tài an toàn tuyệt đối” để người dân được phép tức giận – nhưng là tức giận đúng nơi cho phép.
Một con chó không chạm phe phái. Một con chó không đặt câu hỏi về ghế Tổng Bí thư, tuổi tác, sức khỏe, điều lệ hay ngoại lệ. Truyền thông có thể thỏa sức đạo đức hóa, khóc than, lên án, mà không đụng vào vùng cấm. Trong khi đó, Đại hội – nơi quyết định vận mệnh hàng chục triệu người – lại trở thành “bí mật tuyệt mật”. Không phải vì nó không quan trọng, mà vì nó quá quan trọng để được nói công khai.
Châm biếm thay, trong trật tự truyền thông ấy, tin một con chó chết có giá trị đưa tin cao hơn chuyện quốc gia. Không phải vì con chó quan trọng hơn Đảng, mà vì Đảng quá sợ ánh sáng. Khi quyền lực phải núp sau một xác thú cưng để tồn tại, đó không còn là tự tin – mà là dấu hiệu bất an tận cùng.
Thu Phương – Thoibao.de
