Luồng dư luận về thay Tổng BT trước HNTW 15: Một đòn gió nhằm mục đích gì?

Khi Đại hội 14 của Đảng Cộng sản Việt Nam đến gần, vấn đề nhân sự cấp cao không chỉ là câu chuyện nội bộ của Đảng mà ngày càng trở thành chủ đề được công chúng quan tâm hàng đầu. 

Theo đó, Hội nghị Trung ương 15 tới đây sẽ quyết định danh sách Bộ Chính trị và Ban Bí thư cho khóa mới, được xem là thời điểm bản lề cho việc xác lập tương quan quyền lực trong nội bộ của Đảng trongnhiệm kỳ 5 năm sắp tới. 

Trong bối cảnh đó, một luồng dư luận cho rằng Đại tướng Phan Văn Giang có thể là phương án thay thế cho Tổng Bí thư Tô Lâm đã lan rộng khắp trên các mạng xã hội của người Việt đã nhận được sự hưởng ứng đáng kể từ công luận.

Đáng chú ý, mức độ ủng hộ tương đối lớn của công chúng đối với luồng dư luận này được cho là phản ánh tâm lý bất mãn, đã tích tụ sau hơn một năm Tổng Bí thư Tô Lâm giữ cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng. 

Theo giới quan sát, kể từ tháng 8/2024 cho đến nay, một số chính sách lớn của ông Tô Lâm được triển khai với tốc độ nhanh nhưng thiếu sự đồng thuận xã hội. Hầu hết các chủ trương, chính sách bị cảm nhận là xa rời thực tế của cuộc sống.

Nhà báo Phan Thế Hải cho rằng hơn một năm qua, quyền lực quốc gia nghiêng mạnh về lực lượng công an, ban đầu tạo kỳ vọng sẽ chống tham nhũng nhưng dần phát sinh hệ quả tiêu cực. 

Khi Công an trở thành trung tâm chi phối đời sống chính trị – xã hội, quyền lực bị tập trung quá mức, thiếu kiểm soát, làm suy yếu vai trò kiến tạo của nhà nước và gây nguy cơ lạm quyền của Tổng Bí thư. 

Cùng lúc, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, với tăng trưởng kinh tế có dấu hiệu chậm lại, chi phí sinh hoạt gia tăng và áp lực lên doanh nghiệp nhỏ, đã khiến đời sống của đại bộ phận người dân chịu tác động rõ rệt. 

Thay vì khoan sức dân thì Tổng Bí thư Tô Lâm đã đưa ra các chủ trương, chính sách kinh tế không phù hợp đã gây khó khăn cho khu vực kinh tế tư nhân và những người buôn bán nhỏ khiến kinh tế đình đốn.

Chính trong bối cảnh đó, luồng dư luận về một kịch bản nhân sự “cấp cao” khác thay cho vị trí Tổng Bí thư, mang ý nghĩa như một biểu tượng cho mong muốn cần phải có sự thay đổi người đứng đầu của Đảng.

Từ góc độ chính trị nội bộ, sự lan tỏa của luồng dư luận này có thể được hiểu như một dạng áp lực gián tiếp lên Tổng Bí thư Tô Lâm. Điều đó có thể làm suy yếu vị thế của người đứng đầu trong các cuộc thảo luận, thương lượng “kín” về nhân sự tối cao của Đảng.

Theo giới phân tích quốc tế, luồng dư luận này không nhất thiết nhằm mục tiêu thay đổi ngay lập tức vị trí Tổng Bí thư, mà có thể đóng vai trò như một công cụ điều chỉnh cán cân quyền lực. Nó gửi đi thông điệp rằng tính “tất yếu” của việc tiếp tục nhiệm kỳ sẽ không còn được coi là sự mặc định như trước đây.

Tuy nhiên, truyền thống chính trị Việt Nam thường ưu tiên sự liên tục và tính kế thừa, đặc biệt đối với chức danh Tổng Bí thư vẫn có ý nghĩa trong nội bộ của Đảng. 

Do đó, việc ông Tô Lâm sẽ là “trường hợp đặc biệt” tại Hội nghị Trung ương 15 tới đây, vẫn phụ thuộc vào tỷ lệ sự đồng thuận trong Ban Chấp hành Trung ương, chứ cảm nhận xã hội hầu như không có ý nghĩa.

Nhưng về sự ủng hộ của dư luận đối với kịch bản thay thế Tổng Bí thư, ít ra cũng đã cho thấy uy tín chính trị của ông Tô Lâm đã suy giảm nghiêm trọng là một thực tế có thật.

Hội nghị Trung ương 15 vì vậy sẽ là thời điểm để Ban lãnh đạo của Đảng CSVN đánh giá lại mức độ tín nhiệm về phẩm chất, và năng lực điều hành để đi đến quyết định cho việc ông Tô Lâm sẽ tiếp tục ở lại sau Đại hội 14 là điều cần thiết.

Trà My – Thoibao.de