Đã từ lâu, Việt Nam luôn cố gắng giữ thế cân bằng trong quan hệ với cả Hàn Quốc và Triều Tiên, đây là hai quốc gia cùng một dân tộc nhưng có 2 thể chế chính trị trái ngược nhau.
Theo giới quan sát quốc tế nếu điểm lại loạt sự kiện ngoại giao dồn dập “tay ba” trong 2 tháng vừa qua, dường như phía Hà nội đang đẩy chiến lược cân bằng “tinh tế” ấy vào vùng nhiễu xạ. Cụ thể:
Ngày 12/8/2025, Tổng Bí thư Việt Nam Tô Lâm có chuyến thăm chính thức Hàn Quốc, được truyền thông Seoul mô tả là “dấu mốc mở ra kỷ nguyên hợp tác chiến lược toàn diện”.
Chỉ gần một tháng sau, ngày 11/9, tại tiệc chiêu đãi trong khuôn khổ Đối thoại Quốc phòng Seoul (SDD 2025), một sự cố ngoại giao xảy ra: Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến – Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam – bị cáo buộc có “hành vi không đứng đắn” với một nữ công chức Hàn Quốc.
Tuy nhiên, vụ việc này ngay sau đó dường như được phía Hàn quốc chủ động giấu nhẹm đi. Điều lạ lùng là, thông tin này không được công bố ngay, mà phải tới ngày 20/10 – tức hơn một tháng sau mới bất ngờ bùng nổ trên truyền thông quốc tế.
Đáng ngạc nhiên thời điểm công bố từ phía Hàn Quốc chỉ vài ngày sau khi Tổng Bí thư Việt Nam kết thúc chuyến thăm cấp nhà nước tới Triều Tiên (9 – 11/10). Vụ việc được cho là đã khiến Bộ Quốc phòng Hàn Quốc gửi công hàm phản đối chính thức tới Đại sứ quán Việt Nam tại Seoul.
Theo giới quan sát quốc tế, đây chắc chắn không thể xem là ngẫu nhiên. Vì trên thực tế, một mặt, Việt Nam đang nỗ lực làm sâu sắc thêm mối quan hệ chiến lược với Hàn Quốc – đối tác đầu tư lớn nhất, và chuỗi sản xuất chiến lược hàng đầu.
Theo giới chuyên gia đối ngoại cho rằng, khi Việt Nam liên tục tiếp xúc ở cấp cao với cả Hàn Quốc và Triều Tiên, Seoul muốn thấy sự trung lập từ Hà nội.
Nhưng việc truyền thông Triều Tiên ca ngợi chuyến thăm của Tổng Bí thư Việt Nam như ‘biểu tượng của tình đồng chí’ có thể khiến dư luận Hàn Quốc cảm thấy bị tổn thương.”
Mặt khác, việc Hà Nội thắt chặt quan hệ với Bình Nhưỡng chỉ vài tuần sau đó đã khiến Seoul “nóng mặt” khó tránh khỏi cảm giác bị Việt nam “bỏ rơi” trong bối cảnh căng thẳng liên Triều leo thang.
Trong thế cờ đó, bất kỳ động thái nghiêng về bên nào của Hà nội cũng dễ khiến bên kia – tức Nam hàn phải phản ứng. Việc truyền thông Hàn Quốc đồng loạt công bố tin này sau hơn một tháng im lặng có thể mang hàm ý chính trị này.
Đồng thời, đây là một “đòn cảnh báo” ngoại giao tinh tế nhằm gửi thông điệp tới Hà Nội với thông điệp: cần chọn lập trường rõ ràng hơn trong mối quan hệ song phương, thay vì “đu dây” quá mạo hiểm.
Đáng chú ý, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến là người có xuất thân từ Hưng Yên có mối quan hệ chặt chẽ với phe Công An và Tổng Bí thư Tô Lâm.
Cuối năm 2024, đích thân Tổng Bí thư Tô Lâm giới thiệu ông Chiến tham gia Thường vụ Quân ủy Trung ương với mục đích sẽ sử dụng tướng Hoàng Xuân Chiến làm con bài dự trữ cho chiếc ghế Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Do đó, vụ việc này nếu bị thổi bùng thành khủng hoảng, có thể không chỉ ảnh hưởng đến quan hệ Việt nam – Hàn quốc, mà còn tác động đến cán cân quyền lực giữa 2 phe Công An và Quân đội, nhất là khi Đại hội Đảng lần thứ 14 đang đến gần.
Theo giới thạo tin, đây rất có thể là kết quả “móc nối” giữa Tổng Cục Tình báo Bộ Quốc phòng (Tổng cục 2) và Cơ quan tình báo Nam hàn thống nhất tung tin vào thời điểm này để giành lợi thế cho phe Quân đội trước Đại hội 14.
Nói tóm lại, liệu đây có phải là một “đòn phản ứng mềm” từ phía Seoul, sau khi Tổng Bí thư Tô Lâm đã tỏ ra thân thiện hơn với Bình Nhưỡng?
Và quan trọng hơn, đây là dấu hiệu cho thấy việc “đu dây” trong ngoại giao khu vực đang dần trở thành con đường nhiều rủi ro hơn bao giờ hết?
Trà My – Thoibao.de
