Ngày 31/7/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm chính thức công bố về tổ chức bộ máy lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam khóa 14 tới đây.
Theo đó, Ban Chấp hành Trung ương khóa XIV sẽ gồm 200 ủy viên – gồm 180 chính thức, 20 dự khuyết; Bộ Chính trị sẽ có từ 17 đến 19 ủy viên, và Ban Bí thư Trung ương Đảng vẫn giữ mức 11 đến 13 thành viên.
Ngay lập tức, công luận đã đặt câu hỏi về một nghịch lý lớn: Vì sao Ban lãnh đạo cấp cao của Đảng vẫn duy trì bộ máy lãnh đạo với quy mô không hề thay đổi?
Trong khi chính Tổng Bí thư Tô Lâm là người đang thúc đẩy sáp nhập, tinh gọn hệ thống hành chính, để giảm mạnh đầu mối, vậy tại sao lại chỉ cắt giảm cho hệ thống chính quyền, mà vẫn giữ nguyên cho ban Đảng?
Trong khi, toàn bộ hệ thống chính trị phải “thắt lưng buộc bụng”, thì bộ máy Đảng của ông Tô lâm lại được giữ đặc quyền. Đó là, giữ nguyên quy mô ở 3 ban lãnh đạo cao nhất như kể trên.
Phải chăng chủ trương tiết kiệm của Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ được áp dụng cho bộ máy hành chính và người dân còn các cơ quan của Đảng thì mặc nhiên là trường hợp ngoại lệ?
Theo giới phân tích, có những nguyên nhân khiến ông Tô Lâm vẫn phải “bảo toàn” nguyên vẹn bộ máy lãnh đạo của Đảng cho dù đã tuyên bố cải cách và tinh gọn. Có thể là:
Thứ nhất, Tổng Bí thư chưa muốn chia sẻ, mà chỉ muốn kiểm soát quyền lực; thứ 2, việc tinh gọn bộ máy, nếu thực hiện một cách triệt để và đồng bộ, tất yếu sẽ dẫn đến có thể làm xói mòn mạng lưới quyền lực của “đồng chí, và đồng hương”.
Đặc biệt, Tổng Bí thư Tô Lâm đang duy trì số lượng ủy viên Trung ương và ủy viên Bộ Chính trị nhiều hơn mức cần thiết là cách để kiểm soát quyền lực bằng các mắt xích trung thành, và không làm tổn hại đến cấu trúc lãnh đạo chính trị cao nhất ở trong Đảng.
Đây là các thức tinh gọn bộ máy và tổ chức một cách có chọn lọc để củng cố phe nhóm Công An của ông Tô Lâm.
Và việc cơ cấu lại lãnh đạo các đảng bộ cấp tỉnh, thành sẽ giúp loại bỏ các lãnh đạo “không cùng sóng” và đưa người thân tín của ông Tô Lâm vào các vị trí chủ chốt nhất.
Nếu cũng áp dụng tinh gọn lên Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị hay Ban Bí thư, thì nguy cơ mất kiểm soát cục diện chính trị của Tổng Bí thư sẽ rất cao.
Đây là điều mà Tổng Bí thư Tô Lâm chắc chắn sẽ không muốn xảy ra trước thời điểm khai mạc Đại hội Đang lần thứ XIV, sẽ quyết định cho tương lai quyền lực của ông Tô Lâm.
Theo giới thạo tin nội bộ, Tổng Bí thư Tô Lâm có thể viện dẫn rằng cơ cấu 200 ủy viên Trung ương đã là mức “chuẩn hóa” được duy trì qua nhiều kỳ đại hội, không thể cắt giảm tùy tiện. Do đó, bất kỳ thay đổi nào về số lượng đều đụng chạm đến sự phân chia quyền lực trong nội bộ.
Đây là lý do chính, đã khiến cho bộ máy Đảng trở nên bất khả xâm phạm trước chủ trương cải cách và tinh gọn.
Bộ máy Đảng hiện nay không chỉ là nơi hoạch định chiến lược, mà còn là công cụ kiểm soát, kỷ luật và điều phối lợi ích giữa các nhóm quyền lực.
Ông Tô Lâm từng nhấn mạnh Đại hội XIV sẽ tạo nên một bộ máy lãnh đạo tinh gọn, hiệu quả và gần dân.
Nhưng bộ máy Đảng ở cấp cao nhất vẫn tiếp tục duy trì cấu trúc nặng nề và tiếp tục là “bất khả xâm phạm” như trước đây, trong khi các cơ quan khác đang phải tinh giản ở mức 30%, thì lập luận này của ông Tô Lâm càng trở nên thiếu thuyết phục, và công cuộc cải cách hoàn toàn chỉ mang tính hình thức.
Và để thấy, cuộc cải cách tinh gọn của Tổng Bí thư thực chất sẽ chỉ là cái cớ để loại bỏ đối thủ và củng cố quyền lực chứ không phải vì lợi ích quốc gia như ông Tô Lâm vẫn tuyên bố.
Trà My – Thoibao.de
