Tình trạng tham nhũng là vấn nạn chung của các quốc gia trên thế giới, chứ không riêng gì ở Việt Nam. Tuy nhiên, ở các nước khác sự giám sát, và điều chỉnh quyền lực hết sức được coi trọng thì vấn đề tham nhũng đã được hạn chế đáng kể.
Kể từ sau công cuộc Đổi mới Kinh tế (1986), khi Việt Nam chuyển từ nền Kinh tế tập trung theo mô hình xô viết, để chuyển sang nền kinh tế thị trường “định hướng xã hội chủ nghĩa”.
Nhưng, với nền kinh tế “nửa Dơi, nửa Chuột” này, vẫn chịu sự chi phối rất lớn của đảng, và nhà nước. Đây là lý do, từ đó đã tạo cơ hội cho các mối quan hệ thân hữu “tiền – quyền” giữa các quan chức và nhóm lợi ích tồn tại và phát triển rất nhanh.
Nếu trước đây, các quan chức khi bắt tay với các doanh nghiệp tư nhân để bòn rút tài sản của nhà nước cũng chỉ một vài tỷ đồng. Thì đến nay, mức độ tham nhũng đã lên tới đỉnh cao với giá trị hàng chục, thậm chí là hàng trăm tỷ.
Câu chuyện, cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan chỉ cần nói “Chị có việc”, kèm theo ám hiệu giơ một ngón tay lên, thì ngay lập tức Nguyễn Văn Hậu – tức Hậu “pháo” hiểu ngay rằng “bà trùm” muốn anh ta phải chi 1 triệu USD hối lộ ngay lập tức.
Điều đáng nói, ám hiệu “vòi tiền” được người “đầy tớ” của dân đưa ra buổi sáng, thì ngay buổi chiều tiền đã nằm gọn trong két sắt nhà bà Lan. Đây là bằng chứng đã cho thấy chủ nghĩa thân hữu trong quan hệ “tiền – quyền”, ở Việt nam đã đến mức chuyên nghiệp, và thượng thừa.
Chỉ điểm qua các Đại án nổi bật ở Việt nam trong thời gian gần đây, như Việt Á, Vạn Thịnh Phát hay mới nhất là Đại án Tập Đoàn Phúc Sơn… Đã cho thấy, các Đại án tham nhũng đều mang tính tổ chức, với sự liên kết chặt chẽ, và có hệ thống của các nhóm lợi ích.
Theo đó, một vòng tròn tham nhũng đầy tội lỗi sẽ được hình thành, các quan chức nhà nước có quyền lực sẽ tạo điều kiện cho Doanh nghiệp sân sau của họ kiếm tiền. Doanh nghiệp sau khi kiếm được tiền sẽ quay lại chia chác cho quan chức lãnh đạo các cấp.
Ngay lập tức các quan chức dùng tiền hối lộ để chuyển hóa thành quyền lực lớn hơn. Để tạo nên một quy trình: quyền lực càng lớn, thì sẽ có tiền hối lộ ngày càng nhiều.
Cái vòng luẩn quẩn đó phát triển theo vòng “xoáy” trôn ốc ngày càng lớn mạnh và phát triển. Dường như, đã biến các tỉnh ủy trở thành là các lãnh địa cát cứ “bất khả xâm phạm”. Để từ đây đã kéo theo không ít các lãnh đạo cao cấp nhất cũng phải sa ngã theo.
Công luận thấy rằng, Đại án Phúc Sơn là một trong những minh chứng rõ ràng nhất, nó cho thấy sự lũng đoạn của các mối quan hệ thân hữu trong nội bộ của đảng Cộng sản Việt nam.
Điều đáng nói, là các sai phạm trầm trọng vừa kể của ban lãnh đạo các tỉnh ủy, đã được dư luận ở các địa phương đã lan truyền rộng rãi trong một thời gian rất dài.
Nhiều dấu hiệu các sai phạm lớn trong công tác đầu tư xây dựng ở tỉnh Vĩnh phúc đã bị phát hiện trước đó. Tháng 3/2019, bà Nguyễn Thị Kim Anh – Trưởng đoàn Thanh tra Bộ Xây dựng đã đến thanh tra tại tỉnh Vĩnh Phúc. Và kết quả đã trúng “viên đạn bọc đường” – nhận hối lộ và phải nhận bản án 15 năm tù.
Tuy nhiên, bằng cách chi tiền thao túng lãnh đạo đứng đầu các tỉnh, Nguyễn Văn Hậu tức Hậu “pháo”, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn, muốn gì được nấy. Đã thâu tóm hàng loạt các gói thầu từ Bắc đến Nam để trục lợi bất chính với giá trị hàng chục ngàn tỷ đồng.
Nhưng các cơ quan chức năng dường như đã tê liệt, thậm chí, năm 2022, với 77,95/100 điểm, tỉnh Vĩnh Phúc đã được Thanh tra Chính phủ xếp đứng đầu toàn quốc về công tác phòng, chống tham nhũng.
Chưa hết, Bí thư Hoàng Thị Thúy Lan còn được Thanh tra Chính phủ tặng kỷ niệm chương Vì sự nghiệp Thanh tra. Những điều vừa kể đã chứng minh cho thấy, cái gọi là “chủ nghĩa thân hữu” đã len lỏi vào những góc khuất nhất, kín đáo nhất của chính trường Việt nam.
Điều đáng nói, từ xưa đến nay các nhà thầu phải tìm các để tiếp cận các quan chức để “năn nỉ” xin đưa hối lộ cho các lãnh đạo. Nhưng đến nay, câu chuyện đã hoàn toàn khác, các quan chức cấp cao ở các địa phương trở thành là “trùm cuối” trong các dự án đầu tư công ở tỉnh nhà.
Họ đảm trách các công việc từ A đến Z, vừa là bên giao thầu, kiêm đơn vị thi công, theo phương thức “được thì ăn”, thua thì “Ngân sách – tiền thuế của nhân dân chịu”.
Trà My – Thoibao.de
